Planowanie w duszpasterstwie parafialnym

Autor chce w szczególności odpowiedzieć na pytania, czy istnieją wystarczające przesłanki teologiczne, aby planować duszpasterstwo w parafii; jaka jest istota planowania duszpasterskiego w odróżnieniu od podobnych procedur przyjętych np. w strategii wojennej, czy też planowania w życiu gospodarczym? Ważne jest też, kto może prowadzić takie planowanie w parafii,  czego ono dotyczy i jak można je przeprowadzać, a zwłaszcza wcielać w życie? Autor, będąc od 25 lat proboszczem miejskiej parafii, pragnie w tej dysertacji na podstawie różnorodnych źródeł teologicznych i pozateologicznych, jak też własnych doświadczeń i obserwacji praktycznych dać odpowiedź
na przynajmniej niektóre kwestie dotyczące tego tematu.

Oryginalnym dorobkiem Autora jest przedstawiona w rozdziale V własna koncepcja strategii planowania duszpasterskiego oparta na ewangelizacyjno-katechumenalnej
wizji parafii. Autor odwołując się do znanego mu doświadczenia Nowego Obrazu Parafii, próbuje uzupełnić je o koncepcję katechumenatu pochrzcielnego postulowaną przez „Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych”. Autor dysertacji proponuje oryginalne zastosowanie elementów katechumenalnych w planie duszpasterskim łączącym trzy etapowe elementy: 1° przyjęcie Chrystusa jako Pana i Zbawiciela, 2° przeżycie z wiarą sakramentu pokuty i pojednania (spowiedź generalna), 3° odnowienie sakramentu bierzmowania z decyzją podjęcia służby w parafii. Książka ks. Józefa Guta stanowi cenny wkład do badań nad posoborowymi modelami parafii (…) oraz nowy, oryginalny dorobek w polskich badaniach z zakresu teologii pastoralnej..
ks. dr hab. Piotr Kulbacki, prof. KUL (z recenzji)

Ponieważ w naszych czasach mamy do czynienia z wieloma niedojrzałymi chrześcijanami, czymś zwyczajnym w duszpasterstwie parafialnym powinno być przeprowadzanie wiernych przez te same etapy, które normalnie przeżywają osoby nieochrzczone pragnące przyjąć chrzest. Chodzi o to, aby najpierw uzyskali głębię wiary, by potem mogli włączyć się w Kościół w sposób prawdziwie odpowiedzialny. Będzie to tym bardziej aktualne w duszpasterstwie po ustaniu pandemii. (…) Autor proponuje
– z wprowadzonymi przez siebie modyfikacjami – plan duszpasterski wykorzystujący doświadczenia Ruchu dla Lepszego Świata (Autor przez kilka lat należał do grupy polskich promotorów Ruchu dla Lepszego Świata i był włączony w przygotowanie materiałów do tworzenia programów duszpasterskich dla parafii). Zawiera on przykłady
planowania wydarzeń ewangelizacyjnych w parafii opartych na trzech fundamentalnych doświadczeniach duchowych, jakimi są „przyjęcie Jezusa jako Pana
i Zbawiciela”, przeżycie z wiarą sakramentu pokuty i pojednania (…) oraz odnowienie sakramentu bierzmowania z decyzją podjęcia służby w parafii. (…) Autor podaje
przykłady zaplanowanej pracy duszpasterskiej z różnymi parafialnymi grupami, proponując specjalne nabożeństwa dla ogółu wiernych.
ks. dr hab. Bogdan Biela, prof. UŚ (z recenzji)

____________________________________


Spis treści
Wykaz skrótów
Wstęp

Rozdział I
Pozateologiczne doświadczenia działania strategicznego
Teoria skutecznego czynu
1. Co to jest prakseologia?
2. Twórcy prakseologii
3. Cele prakseologii
4. Znaczenie planowania
Strategia w wojskowości
1. Pojęcie strategii
2. Najwięksi teoretycy sztuki wojennej
3. Strategia to nauka, czy sztuka?
4. Metoda tworzenia strategii wojennej
Strategia w przedsiębiorstwie
1. Historia zarządzania strategicznego
2. Definicje strategii w życiu gospodarczym
3. Model tworzenia strategii w przedsiębiorstwie
4. Zalety i wady planowania
5. Planowanie w organizacjach nie nastawionych na zysk
6. Czym jest kierowanie – nauką, sztuką czy zawodem?

Rozdział II
Biblijno-teologiczne uzasadnienie planowego działania w duszpasterstwie
Doświadczenia pozateologiczne jako loci theologici
Podstawowe pojęcia
Boży plan zbawienia w Piśmie Świętym
1. Stary Testament
2. Nowy Testament
Kościół kontynuatorem Bożego planu
1. Ojcowie Kościoła o Bożym planie zbawienia
2. Rozpoznawanie Bożego planu dla Kościoła w procesach synodalnych
Dodatkowe argumenty teologiczne
1. Postęp Objawienia
2. Rozwój dogmatów
Znaki czasu wyznacznikiem duszpasterskiego planowania

Rozdział III
Parafia miejscem duszpasterskiego planowania
Parafia częścią Kościoła powszechnego
„Spiralny” charakter planu duszpasterskiego
1. Elementy powtarzalne w planie duszpasterskim – Rok liturgiczny
2. Linearne aspekty planu duszpasterskiego
„Wertykalna” i „horyzontalna” zgodność planów duszpasterskich
Harmonizacja kultu liturgicznego i pobożności ludowej
Podmioty planowania duszpasterskiego

Rozdział IV
Praktyczne zasady planowania duszpasterskiego
Rozeznawanie duchowe podstawą planowania duszpasterskiego
Drogi duchowego rozeznania duszpasterskich planów
1. Metody rozeznawania wspólnotowego
2. Etapy rozeznawania wspólnotowego
Metoda analizy parafii – mapa
1. Idealny model parafii – formułowanie celów
2. Hipoteza problemu podstawowego – identyfikacja obecnych zadań i strategii
3. Analiza otoczenia
4. Analiza religijnej i duszpasterskiej sytuacji parafi
5. Wizja retrospektywna – studium powstania problemu
6. Prognoza
7. Diagnoza
8. Określanie celów strategicznych
9. Kontrola strategiczna

Rozdział V
Przykłady planowania duszpasterskiego w parafii
Chrześcijańskie wtajemniczenie dorosłych
1. Katechumenat chrzcielny
2. Katechumenat pochrzcielny
Parafialny Program Odnowy i Ewangelizacji. Ruchu dla Lepszego Świata
1. I etap: etap wstępny – doświadczenie braterstwa
2. II etap: prekatechumenat – ewangelizacja
3. III etap: katechizacja – wprowadzenie w tajemnicę Kościoła
Inne przykłady planowania duszpasterskiego w parafii
1. „Przyjęcie Jezusa jako Pana”
2. Spowiedź generalna
3. Czas mistagogii – podjęcie odpowiedzialności we wspólnocie
Przykłady planowania pracy z różnymi grupami
1. Przygotowanie do I Komunii św.
2. Przygotowanie do bierzmowania
3. Przygotowanie do zawarcia małżeństwa sakramentalnego
4. Pomoc parom niesakramentalnym
Nowe nabożeństwa w parafii
1. Nabożeństwo przyjęcia Jezusa
2. Spowiedź generalna
3. Nabożeństwo „Odnowy w łasce”

Zakończenie
Bibliografia
Streszczenie
Zusammenfassung
Summary