Zawarcie umowy przez publiczną kościelną osobę prawną bez wymaganej zgody i związane z tym skutki w prawie krajowym

Zgodnie z kan. 1290, otwierającym tytuł III księgi V Kodeksu Prawa Kanonicznego „to, co prawo państwowe na danym terytorium postanawia odnośnie
do umów, zarówno w ogólności, jak i w szczególności, oraz do zobowiązań, ma być zachowywane również mocą prawa kanonicznego w odniesieniu do rzeczy podlegających władzy rządzenia Kościoła, z tymi samymi skutkami, chyba że są przeciwne prawu Bożemu lub co innego zastrzega prawo kanoniczne”.
Powyższa norma, będąca wyrazem tzw. kanonizacji prawa cywilnego, stanowi, że wynikające z norm prawa państwowego przesłanki ważności umów dotyczących dóbr
kościelnych obowiązują również mocą prawa kanonicznego. Koniecznym jednakże pozostaje rozstrzygnięcie skutków, jakie ww. norma wywiera na gruncie regulacji prawa
krajowego w Rzeczypospolitej Polskiej, przede wszystkim ze względu na poczynione powyżej zastrzeżenie „chyba że co innego zastrzega prawo kanoniczne”.
Powyższe pozostaje o tyle istotne, że pozostałe przepisy prawa kanonicznego w szczególności warunkują ważność umowy alienacji „dóbr stanowiących stały prawnie nabyty
majątek publicznej osoby prawnej, której wartość przekracza określoną w prawie sumę”, od zezwolenia kompetentnej władzy, zgodnie z przepisami właśnie prawa kanonicznego, niekoniecznie występującymi stricte w Kodeksie Prawa Kanonicznego.
Powyższe uregulowanie ze względu także na realne uczestnictwo Kościoła katolickiego w obrocie gospodarczym stało się przedmiotem analizy nie tylko doktryny, ale
również orzecznictwa sądów powszechnych. To właśnie problem wpływu regulacji wewnętrznych Kościoła katolickiego na prawo powszechne spowodował powstanie różnych
stanowisk.
ze Wstępu

___________________________


Spis treści

Wstęp
Rozdział I
Relacja Kościół katolicki i Państwo na płaszczyźnie ustrojowej w ujęciu modeli teoretycznych
1. Zakres analizy
2. Relacja Kościół katolicki i państwo na płaszczyźnie ustrojowej w ujęciu doktryny prawa ustrojowego i wyznaniowego
3. Relacja Kościół katolicki i państwo na płaszczyźnie ustrojowej w ujęciu doktryny Kościoła katolickiego
4. Podsumowanie

Rozdział II
Relacja Kościół katolicki i Państwo na płaszczyźnie ustrojowej w ujęciu normatywnym
1. Analiza historyczna
1.1. Zarys historyczny – dwudziestolecie międzywojenne
1.2. Zarys historyczny – okres Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
1.3. Zarys historyczny – okres przełomu
2. Aktualna regulacja ustrojowa
2.1. Miejsce przepisu w konstytucji
2.2. Równouprawnienie
2.3. Bezstronność
2.4. Niezależność i autonomia
3. Regulacje międzynarodowe
3.1. Prawo Unii Europejskiej
3.2. Inne prawo międzynarodowe
4. Podsumowanie

Rozdział III
Relacje i wpływ prawa kanonicznego na system prawa prywatnego
1. Kanonizacja prawa prywatnego
2. Recepcja prawa kanonicznego
2.1. Prawo kanoniczne jako część porządku prawnego
2.1.1. Konkordat jako podstawa do inkorporacji
przepisów prawa kanonicznego
2.1.2. Zakres inkorporacji prawa kanonicznego
3. Uznanie kościelnej osoby prawnej w porządku krajowym
4. Podsumowanie

Rozdział IV
Składanie oświadczeń woli przez osoby prawne
1. Teorie działań osób prawnych
1.1. Teoria przedstawicielstwa
1.2. Teoria organiczna
2. Zasady składania oświadczenia woli
2.1. Kompetencja indywidualna ogólna
2.2. Kompetencja indywidualna szczególna
2.3. Pozostałe przesłanki
3. Organ osoby prawnej uprawniony do jej reprezentacji
3.1. Organy osoby prawnej
3.2. Ujawnienie organu
3.3. Organy publicznej kościelnej osoby prawnej
4. Statut osoby prawnej
5. Podsumowanie

Rozdział V
Zgoda osoby trzeciej a jej brak
1. Regulacje prawa kanonicznego
2. Stanowiska dotyczące braku zgody
2.1. Brak zgody osoby trzeciej jako naruszenie statutu
2.2. Brak zgody osoby trzeciej jako czynność prawna niezupełna
2.3. Brak zgody osoby trzeciej jako czynność prawna bezwzględnie nieważna
2.4. Brak zgody osoby trzeciej a brak oświadczenia woli
2.4.1. Sprzeczność z założeniami teoretycznymi
2.4.2. Rozwiązania w analogicznych uregulowaniach
3. Podsumowanie

Zakończenie
Bibliografia