Centony są utworami późnej literatury antycznej. Zbudowane z wybranych wersów Homera, tragików, czy heksametrów Wergiliusza były pewnego rodzaju zabawą literacką, w której przez umiejętne ich zestawienie autor komponował nową treść. Autor zajął się w swojej dysertacji pochodzącym z przełomu IV/V wieku przypisywanym cesarzowej Eudokii (401-460) oraz innym autorom 50 utworom w heksametrach zwanych Centonami Homeryckimi, w których za pomocą wersów zaczerpniętych z Homera zostały wyrażone treści z życia Chrystusa i nauka chrześcijańska.
prof. dr hab. Marian Szarmach,
Katedra Filologii Klasycznej UMK Toruń
Autor pracy podejmuje interesujący temat spotkania tradycji pogańskiej z chrześcijańską w Centonach Homeryckich. Jak wiadomo, centony były formą literacką popularną nie tylko w starożytności, jednak te, które powstały w starożytności, nie stanowiły
– tak jak u schyłku tej formy, czyli w okresie baroku – rodzaju literackiej zabawy, lecz gatunek wprowadzany przez chrześcijan w miejsce literatury greckiej czy rzymskiej. W Rzymie układano centony z wierszy Wergiliusza i Owidiusza; przykładem jest twórczość Proby, która przy pomocy heksametrów wergiliańskich przekazywała wydarzenia starotestamentowe oraz ewangeliczne. W literaturze greckiej najbardziej chyba znany jest – przypisywany Grzegorzowi z Nazjanzu – centon Chrystus cierpiący, stworzony z cytatów wziętych m. in. z Ajschylosa i Eurypidesa.
ks. dr hab. Tadeusz Gacia, prof. KUL,
Katedra Filologii Klasycznej KUL
Dariusz Piasecki, kapłan diecezji sosnowieckiej, magister teologii, doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa (fi lologia klasyczna). Wykładowca języka łacińskiego w Archidiecezjalnym Seminarium Duchownym w Częstochowie. Urodzony w 1969 roku, studia z teologii na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (1990–1996), studia licencjackie z teologii pastoralnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego (1997–2000), studia magisterskie z filologii klasycznej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (2001–2006), studia doktoranckie z fi lologii klasycznej w Katedrze Języka Greckiego KUL (2009–2013).
Spis treści
prof. dr hab. Krzysztof Narecki
O spotkaniu tradycji pogańskiej z chrześcijańską w Centonach Homeryckich
Wstęp
Rozdział 1
Terminologia Centonów Homeryckich
1.1. Nazwy własne
1.2. Epitet homerycki w Centonach
Wnioski
Rozdział 2
Elementy strukturalne centonów
2.1. Powtórzenia zwartych elementów tekstu
2.2. Porównania
2.3. Opisy
2.4. Monologi i dialogi
2.5. Anagnorismos – element rozpoznania
Wnioski
Rozdział 3
Aspekty treściowe centonów
3.1. Źródła
3.2. Powtórzenia wersetów
Wnioski
Zakończenie
Bibliografia